Μπορεί στις περιηγήσεις μας στις διάφορες πόλεις του κόσμου να παρατηρούμε τα ιστορικά κτίρια που είναι εκεί… για πάντα, αλλά πολλές από αυτές τις πόλεις έχουν καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς. Είτε εξαιτίας πολέμων, είτε καταστροφών, είτε, απλά, λόγω κακών αρχιτεκτονικών επιλογών. Οι πόλεις αυτές έχουν ξαναχτιστεί και στέκονται και πάλι αγέρωχες, φιλοξενώντας εκατομμύρια κόσμου και δραστήρια κοινωνική και οικονομική ζωή. Άλλες πόλεις πάλι, δεν υπήρχαν “από πάντα”. Αντιθέτως, είναι πολύ πρόσφατες, αποδεικνύοντας πώς ο άνθρωπος μέσα στα χρόνια έχει διαμορφώσει το αστικό τοπίο. Ας τις δούμε μία προς μία.
Παρίσι
Υπάρχουν δύο άνθρωποι που θέλησαν να γκρεμίσουν το Παρίσι. Ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Le Corbusier. Ο πρώτος το προσπάθησε με βόμβες. Ο δεύτερος, όμως, πρότεινε (στο Plan Vosin, το όραμά του για την πόλη το 1925) να ισοπεδωθεί ένα μεγάλο μέρος της πόλης και να αντικατασταθεί από τους 60 ορόφων ουρανοξύστες σε σχήμα σταυρού, φτιαγμένους από μπετόν, μέταλλο και γυαλί. Ευτυχώς, και οι δύο, απέτυχαν στα σχέδιά τους.
Detroit
Η πόλη αυτή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η συγκλονιστική εικόνα μίας οικονομίας που αλλάζει. Από την βιομηχανική μεγαλούπολη το Detroit έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, μία πόλη φάντασμα, από την οποία φεύγουν όσοι μπορούν. Οι τοπικές αρχές δεν έχουν επιδείξει και την καλύτερη συμπεριφορά και δεν έχουν αντιμετωπίσει την παρακμή της πόλης τους που άλλοτε έσφυζε από ζωή στις χιλιάδες μικρές κατοικίες των εργατών των βιομηχανιών. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, όσον αφορά τον σχεδιασμό της πόλης. Είναι κακό όσον αφορά την συνέχειά της. Δείτε τις φωτογραφίες από το 1949 και από το (σχεδόν) σήμερα
Λονδίνο
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος άφησε το Λονδίνο πληγωμένο και ένα μέρος του City, σχεδόν θανάσιμα τραυματισμένο. Η ισοπέδωση της περιοχής όπου βρίσκεται σήμερα το Barbican Centre, ο μεγαλύτερος χώρος τέχνης στην Ευρώπη, από τη μία ανέδειξε τα ερείπια της ρωμαϊκής πόλης του Λονδίνου και από την άλλη, στέγασε ένα συγκρότημα κτιρίων που εγκαινιάστηκε το 1982 και ψηφίστηκε από τους Λονδρέζους ως το πιο άσχημο κτίριο της πόλης τους (2003)
Χιροσίμα (Ιαπωνία)
6 Αυγούστου 1945. Η πόλη της Χιροσίμα ισοπεδώνεται από την ατομική βόμβα που έδωσε οριστικό τέλος στον πόλεμο με τις ΗΠΑ, αλλά και στιγμάτισε πολλές χιλιάδες ζωές. Ο κώδικας των σαμουράι λέει πως, μετά την ήττα, πρέπει να γίνεσαι σαν τον εχθρό σου. Ίσως γι αυτό η πόλη ξαναχτίστηκε και μοιάζει με αυτές των καταστροφέων της.
Βαρσοβία (Πολωνία)
Υπάρχουν δύο τρόποι να αντιμετωπίσεις την καταστροφή που επιφέρει ο βομβαρδισμός μίας πόλης: ο ένας τρόπος είναι να την σχεδιάσεις από την αρχή. Ο δεύτερος, είναι να ξαναχτίσεις την πόλη ακριβώς όπως ήταν πριν. Οι πολωνοί έκαναν το τελευταίο. Μπορεί να φαίνεται «κιτς» η επιλογή τους, αλλά δείχνει πως ξέρουν να επιμένουν.
Λας Βέγκας (ΗΠΑ)
Το Las Vegas, η πόλη του τζόγου και των γρήγορων γάμων, μέχρι το 1935, ήταν η πόλη στη μέση του πουθενά. Κυριολεκτικά. Ήταν ένας σταθμός τρένου, αλλά και η πόλη που φιλοξενούσε τους εργάτες για την κατασκευή του φράγματος Χούβερ, λίγο μετά. Αργότερα, στην μέση της ερήμου της Αριζόνα, υπήρχαν κάποια καταλύματα για να στεγάσουν τις παράνομες δραστηριότητες κάποιων μαφιόζων που ήθελαν να τζογάρουν με την ησυχία τους. Κάτι σαν, γαλατικό χωριό, αλλά με καλύτερους τροβαδούρους. Τι έγινε μετά το 1960; Το βλέπετε στις αμερικανικές σειρές τύπου CSI και το βλέπετε στις φωτογραφίες.
Καμπούλ (Αφγανιστάν)
Μία πόλη ηλικίας 3500 ετών, είναι φυσικό και επόμενο να έχει υποστεί τεράστιες αλλαγές, πολλές φορές. Οι πόλεμοι που έχει βιώσει η πόλη, όμως, από το 1978 την είχαν σχεδόν εξοντώσει και την μετέτρεψαν σε ένα τοπίο φάντασμα, μέχρι την ανοικοδόμηση που ξεκίνησε σχετικά πρόσφατα. Σπίτι για περισσότερους από 4 εκατομμύρια πολίτες σήμερα, η Καμπούλ της δεκαετίας του 1960 υπήρξε μία κοσμόπολη. Ο τότε Σάχης, με χρηματοδότηση από τη Σοβιετική Ένωση, έφτιαξε αεροδρόμιο, δημόσιες συγκοινωνίες, ανέπτυξε την επικοινωνία με τον έξω κόσμο, μέχρι και Marks & Spencer είχε ανοίξει. Κι έπειτα ήρθε ο πόλεμος, πρώτα με την παρέμβαση της ΕΣΣΔ, μετά με τις τοπικές φυλές των Ταλιμπάν και πρόσφατα με την επέμβαση των Νατοϊκών. Η φωτογραφίες μιλούν από μόνες τους.
Μανχάταν Νέα Υόρκη (ΗΠΑ)
Το κέντρο της πόλης που δεν κοιμάται ποτέ, δεν ήταν πάντα γεμάτο ψηλά κτίρια και θορυβώδεις κατοίκους. Ήταν ένα καταπράσινο νησί, ανάμεσα στα πολλά νησιά του συμπλέγματος που ήταν στην κατοχή μίας πανίδας μικρών ζώων και ελάχιστων αυτοχθόνων Ινδιάνων. Η φωτογραφία που βλέπετε είναι η καλύτερη απεικόνιση του πριν και του μετά.
Δρέσδη (Γερμανία)
Ο βομβαρδισμός της Δρέσδης κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, αποφασίστηκε από τους Συμμάχους ως πράξη στρατηγικής. Ο αριθμός των νεκρών ήταν 10 φορές μεγαλύτερος από την 11η Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ. Από πολλούς, χαρακτηρίζεται ως έγκλημα. Από τον ίδιο τον Winston Churchill, χαρακτηρίζεται ως πράξη τρόμου. Η πόλη, μέχρι την επανένωση της Ανατολικής με τη Δυτική Γερμανία, έμοιαζε για τόσα χρόνια να θρηνεί ακόμα τους νεκρούς της. Μετά, άρχισε να ζει και πάλι, ξανά από την αρχή.
Shenzhen (Κίνα)
Η πόλη των iPads, των iPhone και των ηλεκτρονικών καταναλωτικών αγαθών με τα οποία ασχολούμαστε καθημερινά, δεν ήταν πάντα μία εργατούπολη με πολύ νέον και εκατομμύρια κατοίκους. 30 χρόνια πριν, δεν υπήρχε καν. Στη θέση της, βρισκόταν μικρά χωριά ψαράδων μέχρι που επελέγη από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, να αποτελέσει την πρώτη «ειδική οικονομική ζώνη», λόγω της εγγύτητάς της στο λιμάνι του Hong Kong. Έπειτα, βίωσε την βιομηχανική επανάσταση του 2000 πια, 100 και πλέον χρόνια αργότερα από τον δυτικό κόσμο, αντιμετωπίζοντας τα ίδια ζητήματα που αντιμετώπιζαν οι εργαζόμενοι στα πρώτα εργοστάσια της Ευρώπης και της Αμερικής, στις αρχές του 20ου αιώνα.
Σαν Φρανσίσκο (ΗΠΑ)
Το 1906 η πόλη του San Francisco, στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών, βίωσε ένα σεισμό έντασης 7,9 ρίχτερ που κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 3 χιλιάδες ανθρώπους. Δεν ήταν ο σεισμός, όμως, που άφησε 300 χιλιάδες άστεγους από τους 400 χιλιάδες κατοίκους της πόλης. Ήταν οι φωτιές που ακολούθησαν, καταστρέφοντας, κυριολεκτικά, το 80% των κτιρίων. Το τι είναι σήμερα το San Francisco είναι εύκολο να το δείτε στο διαδίκτυο. Η φωτογραφία που βλέπετε όμως, είναι ένα υψηλής ανάλωσης scanning, μίας φωτογραφίας που λήφθηκε με αέρια μέσα την εποχή εκείνη και αποτυπώνει την καταστροφή μίας πόλης που έμελε να γεννηθεί ξανά.
Dubai (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα)
Η πόλη του Dubai, μέχρι και την δεκαετία του 1990, με την έναρξη του πολέμου του Κόλπου, ήταν μία πόλη που δεν ήταν άξια αναφοράς. Ακόμα πιο πριν, από το 1971 που ανακαλύφθηκε πετρέλαιο στην πόλη, ήταν ακόμα περισσότερο ανάξια αναφοράς. Κι έπειτα ήρθε ο πόλεμος που είχε διαφορετική επίδραση. Οι επιχειρηματίες, αναγκάστηκαν να μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους εκεί για να είναι ασφαλείς και η πόλη λειτούργησε ως σταθμός ανεφοδιασμού των Αμερικανικών δυνάμεων που εμπλέκονταν στον πόλεμο του Κόλπου. Τα υπόλοιπα τα γνωρίζετε. Οι ψηλοί ουρανοξύστες, το κατασκευαστικό θαύμα, οι τρελές τιμές των ξενοδοχείων. Η φωτογραφία που δείχνει την εξέλιξη των τελευταίων 20 χρόνων, είναι εντυπωσιακή.
Είτε ανήκετε σε εκείνους που δηλώνουν “φίλοι του άστεος”, είτε είστε από εκείνους που πιστεύουν ότι ο κόσμος πρέπει να επιστρέψει στην γη και την αγροτιά, δεν μπορεί παρά να στέκεστε με θαυμασμό απένταντι σε αυτές τις εικόνες. Οι εντυπωσιακές αλλαγές που προκλήθηκαν σε αυτές τις 12 πόλεις, αποδεικνύουν ένα πράγμα: εξελισσόμαστε και αλλάζουμε. Μαζί με τις πόλεις μας.
Πηγή: Object
