Η έκλειψη ηλίου (ή σελήνης) είναι ένα αστρονομικό φαινόμενο που συμβαίνει… από καταβολής κόσμου. Μάλιστα, η ολική έκλειψη ηλίου που θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν εκατομμύρια άνθρωποι στις Η.Π.Α, στον Καναδά και στο Μεξικό αν μη τι άλλο αποτελεί αυτή τη στιγμή το πιο hot αντικείμενο συζήτησης στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού (οι Ευρωπαίοι και εδώ στην Ελλάδα δεν θα είμαστε δυστυχώς τυχεροί για να το δούμε). Το εν λόγω φυσικό φαινόμενο ανέκαθεν απασχολούσε την ανθρώπινη φαντασία, ενώ ως γνωστόν πολλοί ήταν οι πολιτισμοί που στα αρχαία χρόνια είχαν συνδέσει την έκλειψη ηλίου με δεισιδαιμονίες, οιωνούς και άσχημα… μαντάτα. Και μπορεί τα παραπάνω εξετάζοντας το φαινόμενο μέσα από τη σφαίρα της λογικής να μην ισχύουν, όμως στο παρελθόν έχουν συμβεί σημαντικά ιστορικά γεγονότα που επηρεάστηκαν από μια έκλειψη. Άλλωστε, σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα οι εκλείψεις είχαν την τάση να μεταβάλλουν την συμπεριφορά του ανθρώπου, τις πράξεις και τις αποφάσεις του. Ας δούμε λοιπόν 6 ιστορικά καταγεγραμμένα γεγονότα που μια έκλειψη είτε επηρέασε, είτε άλλαξε τον ρου της ιστορίας, είτε έγινε ο καταλύτης καλών ή κακών αποφάσεων…
22 Οκτωβρίου 2132 π.Χ. – Αποκεφαλισμός δύο Κινέζων αστρονόμων λόγω… έκλειψης!
Μια από τις πρώτες ιστορικά καταγεγραμμένες αναφορές σε ολική έκλειψη ηλίου έχουμε στο αρχαίο κινεζικό ιστορικό βιβλίο του Shu Ching, στο οποίο περιγράφεται μια μέρα όπου ο ήλιος και η σελήνη δεν συναντήθηκαν με αρμονία. Οι ιστορικοί θεωρούν ότι η συγκεκριμένη αναφορά σχετίζεται με μια ηλιακή έκλειψη που συνέβη στις 22 Οκτωβρίου του 2132 π.Χ. Σύμφωνα με το μύθο, οι τότε δύο αστρονόμοι του Αυτοκράτορα, ονόματι Hsi και Ho απέτυχαν να προβλέψουν το φαινόμενο, καθώς είχαν… μεθύσει. Το αποτέλεσμα; Δεν ήταν άλλο από τον Αυτοκράτορα να τους πάρει τα κεφάλια!
28 Μαϊου 585 π.Χ. – Η Μάχη της Έκλειψης
Ο ιστορικός Ηρόδοτος στο έργο του περιγράφει μια έκλειψη ηλίου που συνέβη στις 28 Μαϊου του 585 π.Χ. και η οποία έχει μείνει στην ιστορία ως η «Μάχη της Έκλειψης» Την ώρα που έγινε η έκλειψη ήταν έτοιμοι οι Λυδοί να πολεμήσουν τους Μήδους στον ποταμό Άλυ στη Μικρά Ασία, σε μια μάχη που έμελλε να σημαδέψει την ροή της ιστορίας. Παρόλο που οι δύο στρατοί είχαν παραταχθεί τελικά όταν άρχισε ο ουρανός να σκοτεινιάζει, προκλήθηκε τρόμος στους στρατιώτες, καθώς αρκετοί ήταν εκείνοι που ερμήνευσαν το φαινόμενο ως ένα σημάδι από τους Θεούς, οι οποίοι δεν ήθελαν να πραγματοποιηθεί η συγκεκριμένη σύγκρουση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Θαλής ο Μιλήσιος, χρησιμοποιώντας καινοτόμες επιστημονικές μεθόδους για την εποχή του, κατάφερε να προβλέψει όλες τις φάσεις του φαινομένου.
27 Αυγούστου 413 π.Χ. – Η αρχή της πτώσης της Αρχαίας Αθήνας
Στο αποκορύφωμα του Πελοποννησιακού πολέμου και ύστερα από δεκαετίες συγκρούσεων ανάμεσα σε Αθήνα και Σπάρτη, τον Αύγουστο του 413, τα δύο κραταιά Βασίλεια – Κράτη είχαν μεταφέρει το θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων στις Συρακούσες (το Βασίλειο της Κάτω Ιταλίας που ήταν στο πλευρό της Σπάρτης). Ο Αθηναίος Στρατηγός Νικίας, ύστερα από μέρες συγκρούσεων διέταξε μια προσωρινή υποχώρηση, η οποία δεν… έλαβε χώρα τυχαία. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο και ιστορικό Πλούταρχο την ώρα που τα Αθηναϊκά στρατεύματα ετοιμάζονταν να σαλπάρουν για να επιστρέψουν στην Αθήνα, έλαβε χώρα μια σεληνιακή έκλειψη. Ο Νικίας όντας δεισιδαίμων και προληπτικός εξέλαβε την έκλειψη σελήνης ως έναν κακό οιωνό για την επιστροφή των στρατευμάτων και διέταξε άμεσα τους άντρες του να παραμείνουν στις Συρακούσες, αφήνοντας ουσιαστικά ανυπεράσπιστη την Αθήνα. Οι δε σπαρτιάτες μαζί με τους Συρακούσιους τότε εκμεταλλεύθηκαν την ευκαιρία και εξαπέλυσαν μια επίθεση, η οποία αποδεκάτισε τον στρατό του Νικία. Η κατάρρευση του μετώπου στην Σικελία, οδήγησε σταδιακά στο τέλος της Αθηναϊκής κυριαρχίας.
29 Φεβρουαρίου 1504 – Το πλήρωμα του Κολόμβου σώθηκε από μία… έκλειψη
Ο Χριστόφορος Κολόμβος 12 χρόνια από την ανακάλυψη του Σαν Σαλβαδόρ συνέχιζε την εξερεύνηση του στις ακτές της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής όταν τα ξύλινα πλοία του χτυπήθηκαν από το… σαράκι. Το αποτέλεσμα ήταν τα πλοία του να υποστούν τεράστιες βλάβες και κάποια από αυτά μάλιστα να έχουν διαρροές. Μην έχοντας άλλη επιλογή, ο Κολόμβος και το πλήρωμα του αναγκάστηκαν να αποβιβαστούν εκτάκτως στην Τζαμάικα, στην οποία παρέμειναν για σχεδόν έναν χρόνο. Οι ιθαγενείς που κατοικούσαν τότε στο νησί αν και αρχικά τους καλωσόρισαν στη συνέχεια όταν οι διαπραγματεύσεις με τους Ισπανούς κατακτητές απέτυχαν, τότε αποφάσισαν να σταματήσουν την παροχή προμηθειών και φαγητού στο πλήρωμα του Κολόμβου. Εκτός από τα «τραυματισμένα» πλοία του, ο Κολόμβος είχε να αντιμετωπίσει και την πείνα, για αυτό και σκέφτηκε ένα τέχνασμα για να… «ξεγελάσει» τους ιθαγενείς. Βλέποντας στο ημερολόγιο του ότι σύντομα θα συνέβαινε μια έκλειψη σελήνης, θέλησε να χρησιμοποιήσει το φυσικό φαινόμενο προς όφελος του, παραμυθιάζοντας τους ιθαγενείς ότι οι θεοί δεν έχουν μείνει ευχαριστημένοι από τη στάση τους, για αυτό και θα πρέπει να βοηθήσουν τους Ισπανούς. Όπερ και εγένετο, οι ιθαγενείς τρομοκρατήθηκαν και τότε ξεκινήσαν να παρέχουν τρόφιμα στο πλήρωμα του Κολόμβου.
7 Αυγούστου 1869 – H ηλιακή έκλειψη της… ειρήνης!
Ο αστρονόμος και εξερευνητής George Davidson εξερευνούσε την Αλάσκα, όταν βρέθηκε σε μια αχαρτογράφητη περιοχή που ονομαζόταν Chilkat Valley. Εκεί κατοικούσε η φυλή των Ινδιάνων Chilkat, η οποία δεν φημιζόταν ιδιαίτερα για τον φιλικό και πρόσχαρο χαρακτήρα της. Στην πρώτη επαφή που είχε μαζί τους, ο Davidson προσπάθησε να τους εξηγήσει ότι είχε έρθει στην περιοχή τους με καλές προθέσεις για να εξερευνήσει μια ηλιακή έκλειψη. Δεν γνωρίζουμε το πως πήγαν οι διαπραγματεύσεις, πάντως οι Chilkat φάνηκαν ότι πείστηκαν και έτσι έπετρεψαν στον Davidson να συνεχίσει το επιστημονικό του έργο.
29 Μαίου 1919 – Η επιβεβαίωση της Θεωρίας της Σχετικότητας του Einstein
Στις αρχές του 20ού αιώνα, η επιστημονική κοινότητα αναζητούσε τρόπους για να επαληθεύσει τη Θεωρία της Σχετικότητας του Einstein. Μια ομάδα Άγγλων επιστημόνων, με επικεφαλή των φυσικό Sir Arthur Eddington, θέλησε να εκμεταλλευθεί μια ολική έκλειψη ηλίου για να τεστάρει στην πράξη τα όσα υποστήριζε ο Einstein. Στη διάρκεια της έκλειψης, την ώρα που ουσιαστικά η σελήνη μπλόκαρε το ηλιακό φως, εμφανίστηκαν περισσότερα ορατά άστρα δίπλα από τον ήλιο. Οι μετρήσεις που πραγματοποίησε η ομάδα των επιστημόνων ουσιαστικά επιβεβαίωσε ότι το φως των πλανητών – αστεριών κάμπτεται γύρω από τον ήλιο. Αυτή ήταν μια πρώτη επιβεβαίωση της θεωρίας του Einstein, βάσει της οποίας αντικείμενα με μεγάλη μάζα διαστρεβλώνουν τον χωροχρόνο και η παραμόρφωση τους μεταφράζεται σε βαρύτητα.
Αν σας γοητεύουν οι ηλιακές εκλείψεις, δεν έχετε παρά να δείτε παρακάτω…
