Εντός Σεπτεμβρίου αναμένεται να αρχίσει η εκταμίευση των πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με είσπραξη της προκαταβολής ύψους €156,8εκ. Με βάση το κυπριακό σχέδιο που υπέβαλε η χώρα μας στην κομισιόν έχει εξασφαλιστεί μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πόσο συνολικού ύψους €1,2δις για χρηματοδότηση έργων που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο «Κύπρος –το αύριο» με ορίζοντα υλοποίησης το 2026. Το €1δις θα δοθεί ως χορηγία και €200εκ θα παραχωρηθούν με τη μορφή δανείου. Οι πρόνοιες του Σχεδίου συζητήθηκαν σήμερα διεξοδικά στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Κύπρος – το αύριο», η οποία ενημερώθηκε σε λεπτομέρεια για τις επενδύσεις, μεταρρυθμίσεις, σχέδια και δράσεις που εμπίπτουν στους πέντε (5) βασικούς πυλώνες πολιτικής του Σχεδίου και για την κατανομή των πόρων ύψους €1,2δις η οποία έχει ως ακολούθως:
- Δημόσια υγεία και πολιτική προστασία – €74εκ.
- Ταχεία μετάβαση σε μια Πράσινη Οικονομία – €448εκ.
- Ενίσχυση της ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητας της Οικονομίας – €422εκ
- Προς μια Ψηφιακή Εποχή (ψηφιακός μετασχηματισμός) – €89εκ
- Απασχόληση, εκπαίδευση και ανθρώπινο δυναμικό – €173εκ
Να σημειωθεί ότι από το €1,2δις ποσό ύψους €491εκ. (ποσοστό 41%) αφορά μέτρα για την πράσινη μετάβαση και €282εκ. (ποσοστό 23%) μέτρα για την ψηφιακή μετάβαση.
Πως θα διασφαλιστεί η απορρόφηση του συνόλου των πόρων
Όπως επισημάνθηκε από πλευράς του Υπουργείου Οικονομικών, η εκταμίευση του συνόλου των πόρων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την έγκαιρη επίτευξη όλων των στόχων και οροσήμων, συνολικά 271, που έχουν τεθεί για κάθε μία από τις επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις του Σχεδίου, με πολύ συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα (ανά τρίμηνο). Ο στόχος αυτός καθιστά απαραίτητο:
- 1ον τον σωστό σχεδιασμό και έγκαιρη υλοποίηση των μέτρων που έχουν ενταχθεί στο Σχέδιο από τους αρμόδιους φορείς (κυβερνητικούς και μη) και
- 2ον την συνεργασία όλων των θεσμών της χώρας, της δημόσιας υπηρεσίας, των πολιτικών κομμάτων και της Βουλής των Αντιπροσώπων, καθώς και όλων των εταίρων.
Οι στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν μέχρι 31/12/21
Για διασφάλιση της 2ης (πέραν της προκαταβολής) εκταμίευσης πόρων αρχές του 2022, πρέπει να επιτύχουμε τα 14 ορόσημα/στόχους, από τα 271 που έχουν τεθεί, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Αυτά αφορούν σε 6 νομοθετικές ρυθμίσεις, 2 μεταρρυθμίσεις χωρίς νομοθετική ρύθμιση, 5 επενδύσεις και 1 στην ανάπτυξη και λειτουργία Πληροφοριακού Συστήματος Παρακολούθησης του Σχεδίου. Τα ορόσημα και οι στόχοι που προϋποθέτουν νομοθετικές ρυθμίσεις που πρέπει να εγκριθούν από την Βουλή αφορούν στην:
- μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας
- καταπολέμηση της διαφθοράς
- μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος
- μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης / παράταση της θητείας των υφιστάμενων τοπικών αρχόντων και
- ρύθμιση της αγοράς ηλεκτρισμού
Η πορεία υλοποίησης του Σχεδίου
Από τα 172 συνολικά Μέτρα (μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις) που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο, 100 περίπου βρίσκονται ήδη στο στάδιο της υλοποίησής τους ή στη διαδικασία των προπαρασκευαστικών ενεργειών με σκοπό την έναρξη της υλοποίησής τους εντός του 2021. Η περίοδος ολοκλήρωσης των μέτρων/έργων κυμαίνεται από το 2021 έως το 2026.
Από αυτά τα 14 συνδέονται με την πρώτη ομάδα ορόσημων/στόχων που έχει οριστεί για τον Δεκέμβριο του 2021. Ήδη, 2 από τους 14 αυτούς στόχους/ορόσημα του 4ου τριμήνου του 2021, έχουν επιτευχθεί με την 1ην έγκριση του εθνικού σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία από το Υπουργικό Συμβούλιο και 2ον με την προκήρυξη του Σχεδίου για προώθηση των ΑΠΕ και μέτρων ενεργειακής απόδοσης από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου & Βιομηχανίας. Πιο συγκεκριμένα σε ότι αφορά στα Μέτρα που δρομολογήθηκαν:
αναφέρονται τα προγράμματα στήριξης των επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση και τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) για κατοικίες, ΜΜΕ, τοπικές αρχές κ.λπ., καθώς και ρυθμιστικές μεταρρυθμίσεις και άλλες επενδύσεις (π.χ. σε ψηφιακές υποδομές) με στόχο την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της οικονομικής βιωσιμότητας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. μέσω της ενίσχυσης του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και της προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από συστήματα ανανεώσιμης ενέργειας), δεδομένης της σημαντικής συμβολής του ενεργειακού τομέα στην επίτευξη των κλιματικών στόχων – πράσινη μετάβαση.
Μια σειρά από άλλα μέτρα του ΣΑΑ που έχουν ήδη δρομολογηθεί αποσκοπούν στην ενίσχυση της επιχειρηματικής και επενδυτικής δραστηριότητας στη χώρα, π.χ. ενθαρρύνοντας περισσότερες επενδύσεις στην Έρευνα & Καινοτομία (σύστημα φορολογικών ελαφρύνσεων), διευκολύνοντας τη μεταφορά γνώσης, υποστηρίζοντας στρατηγικές επενδύσεις, προωθώντας και ενισχύοντας την κυκλική οικονομία, καθώς και βοηθώντας τις επιχειρήσεις να συμμετάσχουν και να προωθήσουν περαιτέρω το branding «made in Cyprus».
Αναφέρονται επίσης οι μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και του δικαστικού συστήματος, στη βελτίωση του νομικού και θεσμικού πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς και στην αντιμετώπιση των χρηματοοικονομικών κινδύνων που σχετίζονται με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον τραπεζικό τομέα, που έχουν επίσης τεθεί ως προτεραιότητες στο πλαίσιο του ΣΑΑ, δεδομένου του σημαντικού αντικτύπου τους στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας της οικονομίας εν γένει.
Εξίσου σημαντικά είναι μια σειρά μέτρων που αποσκοπούν στη συμβολή στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας της χώρας τα οποία βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, όπως επενδύσεις στην ψηφιοποίηση διαφόρων κυβερνητικών υπηρεσιών, ανάπτυξη σχεδίου δράσης για ψηφιακές δεξιότητες κλπ.
Τέλος, σημειώνεται ότι αναπτύσσεται πληροφοριακό σύστημα παρακολούθησης του Σχεδίου που θα επιτρέψει την στενή παρακολούθηση και διευκολύνει τον έλεγχο όλων των Μέτρων.
