Οι Βίκινγκς, οι φοβεροί Σκανδιναβοί πολεμιστές και ναυτικοί της περιόδου 800–1050 μ.Χ., είναι διάσημοι για τις επιδρομές και τις εμπορικές αποστολές τους σε ολόκληρη τη Βόρεια Ευρώπη, τη Γροιλανδία και μέχρι τη Βόρεια Αμερική. Όμως, ενώ γνωρίζουμε αρκετά για τα σημεία εκκίνησης και άφιξης των θαλάσσιων διαδρομών τους (όπως το Μπέργκεν, το Τρόντχαϊμ και το Δουβλίνο), παραμένει μυστήριο το τι συνέβαινε ενδιάμεσα. Πού σταματούσαν; Πού προστάτευαν τα σκάφη τους από τις καταιγίδες;
Ο αρχαιολόγος Greer Jarrett του Πανεπιστημίου Lund αποφάσισε να βρει την απάντηση όχι μέσα από τα βιβλία, αλλά πάνω στη θάλασσα. Μέσω μιας πρωτοποριακής προσέγγισης πειραματικής αρχαιολογίας, ο Jarrett ταξίδεψε κατά μήκος της νορβηγικής ακτής σε παραδοσιακά Viking-like σκάφη, τα λεγόμενα clinker boats. Σε 15 διαφορετικές δοκιμαστικές διαδρομές και δύο μεγάλα ταξίδια διάρκειας τριών εβδομάδων, κάλυψε πάνω από 1.494 ναυτικά μίλια. Στόχος του ήταν να εντοπίσει φυσικά λιμάνια που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως «καταφύγια» για τους ναυτικούς των Βίκινγκς.
Τα σημεία αυτά έπρεπε να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια: προστασία από καιρό και κύματα, προσβασιμότητα με χαμηλή ορατότητα, δυνατότητα παροχής πόσιμου νερού και θέα προς τη θάλασσα. Επιπλέον, να μπορούν να φιλοξενήσουν περισσότερα από ένα σκάφη και να βρίσκονται σε μεταβατικά σημεία ανάμεσα σε ανοιχτές και εσωτερικές θαλάσσιες περιοχές.
Συνδυάζοντας την εμπειρική γνώση με ψηφιακές αναπαραστάσεις της στάθμης της θάλασσας στην Εποχή των Βίκινγκς, ιστορικές διαδρομές και μαρτυρίες ναυτικών του 19ου και 20ού αιώνα, ο Jarrett κατέληξε σε τέσσερις πιθανές τοποθεσίες. Αν και η αρχαιολογική επιβεβαίωση εκκρεμεί, η μελέτη του ανοίγει δρόμο για νέες έρευνες και επιτόπιες ανασκαφές.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι τέτοιου είδους βιωματικές προσεγγίσεις μπορούν να προσφέρουν κρίσιμες πληροφορίες εκεί όπου οι παραδοσιακές πηγές αποτυγχάνουν. Άλλωστε, η ναυσιπλοΐα δεν χαρτογραφείται πάντα σε παπύρους —μερικές φορές πρέπει να την ανακαλύψεις με πανιά, κόπο και πυξίδα.
