Όχι δεν είναι καλλιτεχνική δημιουργία ούτε προσομοίωση που έχει φτιαχτεί σε έναν υπολογιστή. Αυτή είναι ίσως η καλύτερη εικόνα που έχουν συλλάβει ποτέ οι αστρονόμοι από τη γέννηση ενός πλανητικού συστήματος.
Έχει ληφθεί από το ραδιοτηλεσκόπιο ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) στην έρημο της Χιλής σε μεγάλο υψόμετρο, αποκαλύπτοντας με μεγάλη λεπτομέρεια έναν πρωτοπλανητικό δίσκο αερίων και σκόνης που σχηματίζεται γύρω από ένα νεαρό αστέρι.
“Την πρώτη φορά που είδα αυτή την εικόνα σκέφτηκα ότι ίσως ήταν προσομοίωση. Ήταν πάρα πολύ καλή” σημειώνει ο Tony Beasley διευθυντής του Εθνικού Παρατηρητηρίου Αστρονομίας, σε ένα video που συνοδεύει το σχετικό δελτίο τύπου.
Το αστέρι που εμφανίζεται στη φωτό ονομάζεται HL Tau και βρίσκεται 450 έτη φωτός μακριά από τον αστερισμό του Ταύρου. Είναι ηλικίας σχεδόν μόνο 1 εκατομμυρίου ετών, εξαιρετικά μικρό δηλαδή για να “γεννήσει” πλανήτες. Ο δίσκος εμφανίζει κενά και δακτύλιους – χαρακτηριστικά που συναντώνται μόνο στις προσομειώσεις που δημιουργούνται σε έναν υπολογιστή.
Ένα αστέρι γεννιέται όταν ένα νέφος αερίου και σκόνης καταρρέει υπό το δικό του βάρος. Κατόπιν, το περίσσειο αέριο και η σκόνη συγκεντρώνονται σε έναν επίπεδο δίσκο (θα μπορούσε να πει κανείς σε σχήμα… πίτσας) δημιουργώντας τον λεγόμενο πρωτοπλανητικό δίσκο. Τα σωματίδια που σχηματίζονται μέσα σ’ αυτόν συγκρούονται μεταξύ τους και συσσωρεύονται σε μεγαλύτερα σώματα, μέχρι να σχηματίσουν αρχικά αστεροειδείς κομήτες και, κατόπιν, πλανήτες. Τα κενά που εμφανίζονται στη φωτογραφία σχηματίζονται από την κίνηση των σωμάτων, πριν αυτά μεγαλώσουν τόσο ώστε να γίνουν πλανήτες.
Η λεπτομερής εικόνα του ALMA, από τις πλέον αξιόλογες που έχουν παρατηρηθεί ποτέ, θεωρείται ότι μπορεί να προσφέρει στην περαιτέρω κατανόηση όσον αφορά τη γέννηση των πλανητών από τους επιστήμονες, αλλά και, τελικά, τη δημιουργία του σύμπαντος.
