Στον απόηχο των υψηλών προσδοκιών που καλλιεργούνται για το Κυπριακό Σχέδιο Ανάκαμψης, κίτρινο «προειδοποιητικό» άναψαν τα ευρήματα της πρόσφατης έκδοσης IMD World Competitiveness Yearbook 2021 που δημοσίευσε πριν από λίγες μέρες το Παγκόσμιο Κέντρο Ανταγωνιστικότητας της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων IMD στην Ελβετία ( IMD World Competitiveness Center), σύμφωνα με τα οποία η Κύπρος κατατάσσεται 33η σε όρους ανταγωνιστικότητας, ανάμεσα σε 64 χώρες, σημειώνοντας πτώση τριών θέσεων σε σχέση με το 2020. Μάλιστα, η θέση της Κύπρου το 2021 υποχώρησε στις τρεις από τις τέσσερις κατηγορίες που συνθέτουν τη γενική κατάταξη, με πιο έκδηλη την επιδείνωση στην κατηγορία της αποδοτικότητας των επιχειρήσεων. Ευτυχώς, στην κατηγορία της οικονομικής επίδοσης η Κύπρος διατήρησε τουλαχιστο…τη θέση που είχε το 2020.
Ξεκινώντας από τις αδυναμίες.. που καταγράφηκαν στην φετινή έκθεση Competitiveness Yearbook του IMD που αξιολογεί την ανταγωνιστικότητα 64 οικονομιών, άσχημα είναι τα μαντάτα… στην κατηγορία της αποδοτικότητας των επιχειρήσεων, καθώς η Κύπρος υποχώρησε κατά οκτώ θέσεις και βρέθηκε στην 43η θέση από την 35η που κατείχε πέρσι. Η πτώση στην κατάταξη το 2021 προήλθε από τη δυσμενέστερη κατάταξη της Κύπρου σε όλες τις υποκατηγορίες που εξετάστηκαν, δηλ. παραγωγικότητα και αποδοτικότητα, αγορά εργασίας, χρηματοοικονομικά, διοικητικές πρακτικές και επιχειρηματικές στάσεις και αξίες. Πιο συγκεκριμένα η Κύπρος συνεχίζει να παρουσιάζει αδυναμίες σε κριτήρια που αφορούν το χρηματιστήριο, τη χρήση μεγάλων βάσεων δεδομένων και ανάλυσης, την επίγνωση μεταβαλλόμενων συνθηκών αγοράς από πλευράς επιχειρήσεων, τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και το εταιρικό χρέος.
Σε όρους υποδομής η Κύπρος κατατάσσεται 41η από τις 64 χώρες, σημειώνοντας πτώση τριών θέσεων σε σχέση με πέρσι. Ειδικότερα, η Κύπρος συνεχίζει να κατατάσσεται χαμηλά σε όρους επιστημονικής, τεχνολογικής και βασικής υποδομής, με ελλείψεις να αποτυπώνονται σε διάφορα κριτήρια (π.χ. απόφοιτοι θετικών επιστημών, συνδρομητές κινητής ευρυζωνικής πρόσβασης, ταχύτητα διαδικτύου, κόστος ηλεκτρισμού για βιομηχανικούς σκοπούς).
Σε ότι αφορά την αποδοτικότητα του κράτους το 2021 η Κύπρος κατατάσσεται 25 η ανάμεσα στις 64 χώρες, υποχωρώντας τέσσερις θέσεις σε σχέση με πέρσι. Η χαμηλότερη κατάταξη ήταν αποτέλεσμα της επιδείνωσης της θέσης της Κύπρου σε όλες τις υποκατηγορίες που αξιολογήθηκαν. Η υποκατηγορία των δημόσιων οικονομικών σημείωσε τη μεγαλύτερη χειροτέρευση, με το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ να αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για την αποδοτικότητα του κράτους. Δεν αποτέλεσε ασφαλώς έκπληξη το εύρημα της έκθεσης αναφορικά με τις αδυναμίες που εξακολουθούν να υπάρχουν στο θεσμικό πλαίσιο, οι οποίες συνεχίζουν να επηρεάζουν δυσμενώς την κατάταξη του νησιού, όπως και σε προηγούμενα έτη.
Πάντως, σε όρους οικονομικής επίδοσης η Κύπρος καταλαμβάνει τη 13 η θέση, όπως και το 2020. Στη διαμόρφωση αυτής της κατάταξης λειτούργησαν ευνοϊκά οι διεθνείς επενδύσεις (π.χ. απόθεμα και ροές επενδύσεων από και προς τη χώρα), ο μακροχρόνιος ρυθμός μεγέθυνσης του εργατικού δυναμικού, καθώς και το σχετικά χαμηλό κόστος ζωής στη χώρα. Αντίθετα, κριτήρια που σχετίζονται με το διεθνές εμπόριο (π.χ. το ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, οι περιορισμένες εξαγωγές αγαθών, ο μικρός βαθμός διαφοροποίησης των εξαγωγών), αλλά και με την εγχώρια οικονομία (π.χ. ανθεκτικότητα στους οικονομικούς κύκλους) επιβάρυναν την κατάταξη της Κύπρου.
Οι σημαντικότερες βελτιώσεις στη συνολική λειτουργία της οικονομίας που καταγράφονται στην αξιολόγηση του 2021 σχετίζονται με τον χαμηλό πληθωρισμό, την ενδυνάμωση του μακροχρόνιου ρυθμού μεγέθυνσης του εργατικού δυναμικού και τη βελτίωση του δείκτη αξιολόγησης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Αντίθετα, η μεγάλη επιδείνωση σε ορισμένα κριτήρια κατά τη φετινή αξιολόγηση, όπως η συρρίκνωση των επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου, οι αυξημένες κρατικές επιδοτήσεις/χορηγίες και το δημοσιονομικό έλλειμμα, ήταν κυρίως αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19.
Με βάση την Έρευνα Γνώμης, οι τέσσερις σημαντικότεροι παράγοντες που κάνουν ελκυστική την Κυπριακή οικονομία παρέμειναν οι ίδιοι όπως και το 2020, δηλ. το ανταγωνιστικό φορολογικό καθεστώς, το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, το φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον, και το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Η πολιτική σταθερότητα επιλέχθηκε ως o πέμπτος πιο σημαντικός παράγοντας, αντικαθιστώντας το αποτελεσματικό νομικό περιβάλλον που είχε δηλωθεί στην Έρευνα του 2020. Πιο συγκεκριμένα η Κύπρος συνεχίζει να παρουσιάζει αδυναμίες σε κριτήρια που αφορούν το χρηματιστήριο, τη χρήση μεγάλων βάσεων δεδομένων και ανάλυσης, την επίγνωση μεταβαλλόμενων συνθηκών αγοράς από πλευράς επιχειρήσεων, τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και το εταιρικό χρέος.
Τέλος, στα καλά νέα είναι επίσης το γεγονός ότι η Κύπρος παρέμεινε ψηλά στην κατάταξη αναφορικά με κριτήρια στις υποκατηγορίες της αγοράς εργασίας (π.χ. μακροχρόνιος ρυθμός αύξησης εργατικού δυναμικού, εξειδίκευση σε θέματα χρηματοοικονομικών, αμοιβές διευθυντικών στελεχών) και των χρηματοοικονομικών.
