Στη Σύνοδο του Συμβουλίου Έρευνας και πολιτικής του Διαστήματος της ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 23 Μαΐου 2023, στις Βρυξέλλες, συμμετείχε ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, κ. Φίλιππος Χατζηζαχαρίας, συνοδευόμενος από τον Γενικό Διευθυντή, Δρ. Στέλιο Χειμώνα.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συμβουλίου, συζητήθηκε διεξοδικά η ανάγκη προώθησης της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της Έρευνας και Καινοτομίας (Ε&Κ), καθώς και για την αντιμετώπιση τυχόν αρνητικών επιπτώσεων λόγω συγκεκριμένων ξένων παρεμβάσεων.
O κ. Χατζηζαχαρίας εξήρε το ρόλο της διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων, την πρόσβαση σε νέα γνώση και την προσέλκυση ταλαντούχων επιστημόνων. Όπως είπε «Η Κύπρος, αποδίδει μεγάλη σημασία στη διεθνή συνεργασία ως ένα από τα μέσα για την επίτευξη αριστείας στην Έρευνα. Το ένα πέμπτο περίπου των εθνικών προγραμμάτων χρηματοδότησης Ε&Κ αφορούν στην υποστήριξη της συνεργασίας εγχώριων φορέων με εταίρους επιλεγμένων χωρών».
Ο Υφυπουργός αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη ενίσχυσης του συντονισμού σε επίπεδο ΕΕ, μέσω της σύστασης Φόρουμ με τους εμπλεκόμενους φορείς της ΕΕ (EU Stakeholder Forum), με σκοπό την ετοιμασία κατευθυντήριων γραμμών για τις συνεργασίες με τρίτες χώρες.
Το Συμβούλιο ενέκρινε Συμπεράσματα για διαφανείς, ανοιχτές, αξιόπιστες, δίκαιες και υψηλής ποιότητας Επιστημονικές Δημοσιεύσεις. Μεταξύ άλλων, σημειώνονται σε αυτά, οι ευκαιρίες και προκλήσεις, ως απόρροια της ψηφιακής μετάβασης, εστιάζοντας σε επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές ανοικτής επιστήμης και στην κατάρτιση των ερευνητών.
Ακολούθως, διεξήχθη συζήτηση προσανατολισμού με θέμα «διαστημική πολιτική της ΕΕ σε ένα νέο γεωπολιτικό τοπίο». Σε παρέμβασή του, ο κ. Χατζηζαχαρίας επισήμανε τον ηγετικό ρόλο της ΕΕ στην προώθηση της ελεύθερης πρόσβασης, αλλά και της δίκαιης και βιώσιμης χρήσης του Διαστήματος από όλα τα κράτη. Υπογράμμισε ότι η προστασία των διαστημικών υποδομών της ΕΕ αποτελεί σημαντικό στοιχείο για τη διατήρηση της στρατηγικής της αυτονομίας. Επίσης, αναγνώρισε την ανάγκη ενδυνάμωσης των συνεργειών και τόνισε τη σημασία της σταδιακής ένταξης όλων των Κρατών Μελών στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Συνεπώς, ενημέρωσε τη Σύνοδο για την πρόθεση της Κύπρου να επιδιώξει την άμεση αναβάθμισή της στoν ΕSA σε «associated member». Τέλος, επεσήμανε ότι στις από κοινού δράσεις ΕΕ με ΝΑΤΟ θα πρέπει να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή συμμετοχή όλων των Κρατών Μελών της ΕΕ.
Το Συμβούλιο ενέκρινε Συμπεράσματα με θέμα «Δίκαιη και βιώσιμη χρήση του διαστήματος» με τα οποία υπενθυμίζεται η σημασία μίας ενωσιακής προσέγγισης για τη διαχείριση της διαστημικής κυκλοφορίας, δεδομένου ότι η ασφάλεια, η προστασία και η βιωσιμότητα είναι απαραίτητες για την επίτευξη δίκαιης και βιώσιμης χρήσης του διαστήματος.
