Ο Johnny Depp έχει δηλώσει πως θα δεχόταν να κάνει τα πάντα για τις ανάγκες ενός ρόλου σε ταινία του Tim Burton. Ακόμα κι αν τον έβαζε να κοιτάζει ένα γλόμπο επί 18 εκατομμύρια μέτρα φιλμ, χωρίς να ανοιγοκλείσει τα μάτια του για 3 μήνες… Τον αγαπάει απλά επειδή ο Burton περνάει τη δική του λογική μέσα στο παράλογο και το αλλοπρόσαλο, την πιο όμορφη ανάμνηση μέσα από το πιο σκοτεινό παραμυθένιο τούνελ. Και έχουν γυρίσει κάμποσα απ’ αυτά τα “τούνελ” μαζί. 8 μαζί με τo πρόσφατο Dark Shadows. Μέχρι να πάτε να χορτάσετε την τελευταία συνεργασία τους, εμείς είπαμε να θυμηθούμε τις προηγούμενες…
O Ψαλιδοχέρης (1990)
Ο Burton είναι ένας Steven Spielberg από την πιο σκοτεινή πλευρά του σινεμά και αυτό το απέδειξε με τον Ψαλιδοχέρη. H πρώτη συνάντηση του Burton και του ταλαντούχου ακόμα Depp, ήταν ένα ασυνήθιστο δράμα φαντασίας, όπου το “τέρας” δεν ήταν ο Ψαλιδοχέρης, το ημιτελές δημιούργημα ενός εφευρέτη που πέθανε πριν το τελειοποιήσει, αλλά ο κόσμος γύρω του που ήταν ικανός να ασκήσει πολύ μεγαλύτερη βία. Ο Depp έχει ελάχιστες γραμμές στο σενάριο, αλλά οι εκφράσεις του είναι ιδανικές για να “αναστατώσει” την καθημερινότητα μίας κωμόπολης που αρχικά καλωσορίζει αυτό το ευγενέστατο και τόσο ιδιαίτερο πλάσμα, και να τον χρησιμοποιεί για να γεμίσει τις αυλές της με καλοκουρεμένους σκύλους ή προχωρημένους σχεδιαστικά θάμνους. Στην πορεία φυσικά θα βγάλει στην επιφάνεια τα κόμλεξ της, “δαιμονοποιώντας” τον. Από τους καλύτερους και πιο συγκινητικούς τρόπους για να μιλήσει κανείς για την περιθωριοποίηση, με ένα ντροπαλό αντίπαλο “δέος” του Freddy (Εφιάλτης στο Δρόμο με τις Λεύκες).
Εd Wood (1994)
Η ιστορία του “χειρότερου σκηνοθέτη που υπήρξε ποτέ” στα χέρια ενός από τους καλύτερους… Μία δεδομένα ενδιαφέρουσα περίπτωση, έστω και ασπρόμαυρη χωρίς χρωματικές “υπερβολές”. Ο Burton και οι σεναριογράφοι Scott Alexander και Larry Karaszewski προσπάθησαν να βγάλουν γέλιο από την ταινία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν το παράκαναν “ευτελίζοντας” την ιστορία και το πρόσωπο. Δείχνουν σεβασμό στην διαρκή προσπάθει του Ed Wood να εφαρμόσει τις “φευγάτες” σκηνοθετικές τακτικές του μπροστά στην κάμερα. Ο Burton μετέφερε τη χαρά που ένοιωθε ο Wood όταν βρισκόταν στο γύρισμα, έστω κι αν τα σκηνικά, το σενάριο και οι ηθοποιοί ήταν όλα για κλάματα. Πρόσφερε και εκείνος στην “λάμψη” του Hollywood και αυτό του έφτανε, κάτι που το ένοιωσε ο Burton. Τρομερή η αυτοπεποίθηση του Depp στην ερμηνεία του ρόλου.
Ο Ακέφαλος Καβαλάρης (1999)
Τα κεφάλια κύλισαν με χαρακτηριστική άνεση στους λόφους και για μία ακόμα φορά εικαστικά ο Burton έκανε θαύματα. Gothic ύφους εδώ. 1799 και το Sleepy Hollow το τρομοκρατεί ο ακέφαλος καβαλάρης, ένας δύσμοιρος “καταραμένος” που δεν μπορεί να ησυχάσει και μία πανούργα τον χρησιμοποιεί για τα δικά της πανούργα σχέδια. Εάν ξαναπροσέξεις τις ταινίες του Burton το εικαστικό της υπόθεσης παραμένει “θεϊκό” ωστόσο διακρίνεις και κάποια “ρήγματα” που και που στο συναισθηματικό τομέα που δεν φτάνουν ποτέ και πολύ βαθιά. Βέβαια όταν βλέπεις το σπαθί να αστράφτει και τον τόσο πειστικό μαύρο καβαλάρη να σε κυνηγάει και να σου κόβει την ανάσα, δεν σε νοιάζει που η ιστορία και οι χαρακτήρες μένουν λίγο πιο πίσω. Gothic slasher φιλμ εποχής; Αυτός κι αν είναι χαρακτηρισμός.
O Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας (2005)
Ο Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1964, τις μεγάλες δόξες του όμως τις γνώρισε μόνο όταν το έπιασε στα χέρια του o Burton. Από τις πρώτες εικόνες του επιβλητικού εργοστασίου που φαντάζει σαν να βγήκε από το “Metropolis” του Fritz Lang και την αντιπαράθεσή του με το ετοιμόρροπο σπίτι του Charlie, που θα ταίριαζε άνετα σε μεταφορά βιβλίου του Ντίκενς, ξέρεις πως ο Burton σε προετοιμάζει για κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή απόδοση του δημοφιλέστατου παιδικού βιβλίου του Roald Dahl. Και είπαμε, στο πρόσωπο του Depp o Burton έχει βρει τον ηθοποιό που ενσαρκώνει τις ιδέες του. Ο οποίος σαν εξωπραγματικός Willy Wonka βρίσκεται στο στοιχείο του. Το κάτασπρο πρόσωπο, τα σπινθηροβόλα μάτια, τα τέλεια τετράγωνα δόντια, η στριγκή φωνή, τα αλλόκοτα κοστούμια και το ακόμη πιο αλλόκοτο χιούμορ παραπέμπουν σε πολλά, αλλά δεν μπορούν να προσδιοριστούν. Είναι ένας Willy Wonka αποκλειστικά δικός του. Σκανταλιάρης, οραματιστής, δίκαιος, αλλά πάντα αινιγματικός, καθώς ο χαρακτήρας του κάτω από το γαλακτερό περίβλημα κρύβει πολλή… μαύρη σοκολάτα. Ο Burton σε συνεργασία με το σχεδιαστή παραγωγής Alex McDowell έστησαν μία extravaganza χρωμάτων και σκηνικών.
Corpse Bride (2005)
Ο Burton σκηνοθέτησε μαζί με τον Mike Johnson και δημιούργησε με τον Carlos Grangel animation χαρακτήρες, σε μία όχι μακάβρια, αλλά αντίθετα γλυκιά και οπτικά μαγική ιστορία μίας χαμένης αγάπης. Ο Burton πήγε κόντρα στην εποχή και αντί για πολύχρωμία διάλεξε διαφορετική παλέτα χρωμάτων. Ο επάνω κόσμος είναι ο μουντός, ενώ εκείνος των νεκρών είναι το μέρος που θέλεις να είσαι, αφού όλα φαντάζουν υπέροχα. Ο ντροπαλός γαμπρός (άκου φωνή Depp…), εκεί που πάει να κάνει πρόβα στους όρκους του γάμου του, θα βρεθεί παντρεμένος με μία νεκρή γυναίκα… Και είπαμε εκεί κάτω είναι τόσο υπέροχα που δεν θέλεις να φύγεις.
Sweeney Todd: O Φονικός Κουρέας της Οδού Φλιτ (2007)
Mία «αιματηρή» ιστορία για τη μουσική, το φόνο, το μελόδραμα και τις… πίτες. Ο Burton είχε δει το μιούζικαλ του Stephen Sondheim πολλές φορές στην δεκαετία του ’80 ως σπουδαστής ακόμα και πίστευε πως ήταν μία εντυπωσιακή ιστορία εκδίκησης που δείχνει πως αυτή μπορεί να «στοιχειώσει» αυτόν που θέλει να… εκδικηθεί. Με τον John Logan να αναλαμβάνει το σενάριο και να αντιμετωπίζει την πρόκληση να προσαρμόσει το αναγνωρισμένο μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ σ’ ένα κινηματογραφικό και ειλικρινές φιλμ, και τον Burton να αισθάνεται πως τα κοινά τους παιδικά ενδιαφέροντα θα ωφελήσουν –λέγε με ταινίες της ταινίες τρόμου της θρυλικής βρετανικής εταιρίας Amicus– η ταινία πήρε το δρόμο της. Οι αρχικές ανησυχίες των παραγωγών για το «διεστραμμένο» ύφος κάμφθηκαν και τα 50 εκατομμύρια του budget τελικά βρέθηκαν για να αρχίσει να ξετυλίγεται η υπόθεση… Πολλοί ηθοποιοί τραγουδούσαν σε greenscreen, κάτι ακόμα πιο περίεργο από το να παίζεις μπροστά της. Ο Depp εμπνεύστηκε έναν καινούργιο χαρακτήρα, με την ιδέα της άσπρης ρίγας στα μαλλιά να ανήκει στον ανιψιό του. Όσο για τον Burton, επέμενε εξ αρχής πως στο φιλμ θα κυλούσε πολύ αίμα, αφού αυτό θα αποτελούσε κατά έναν τρόπο την ανακούφιση του «πιεσμένου ήρωα»…
Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων (2010)
O Burton για πάνω από δύο δεκαετίες χρησιμοποιεί ευρηματικές, φαντασμαγορικές εικόνες, τρυπώνει σε ανεξερεύνητες γωνιές του υποσυνείδητου και βγάζει το παιδί που κρύβεις μέσα σου, με όλα τα κουσούρια ή τις αρετές του. Επομένως, αυτό το κλασικότερο των κλασικών παραμύθι αποτελεί αναπόφευκτα το ιδανικό όχημα πάνω στο οποίο ο Burton ξεχύνεται σε ένα ιλιγγιώδες ταξίδι μέσα σε έναν κόσμο οργιαστικής φαντασίας. Βασισμένο στην πιο διάσημη δεν γίνεται ιστορία του Lewis Carroll, η γραμμή ανάμεσα στην λογική, την φαντασία και το extreme γίνεται και πάλι απίστευτα λεπτή. Και φυσικά όταν την περάσεις δεν υπάρχει γυρισμός… Αναμενόμενα, αυτή η Αλίκη έπαιξε με τους όρους του Burton… “ Πιστεύω ότι στο μυαλό των ανθρώπων η Χώρα των Θαυμάτων είναι ένας φωτεινός κόσμος. Σκεφτήκαμε όμως ότι τώρα που η Αλίκη επιστρέφει μπορεί να τον βρίσκει πιο σκοτεινό, με μια στοιχειωμένη αίσθηση” λέει ο ίδιος, ενώ ο art director Todd Cherniawsky θα συμπληρώσει: “Χρησιμοποιήσαμε την πρωτότυπη εικονογράφηση του βιβλίου σαν οδηγό: αυτό ήταν το αποτύπωμα για τα flashback της Αλίκης στην ταινία, ενώ όλα όσα συμβαίνουν τώρα χαρακτηρίζονται από μια ‘Μπάρτον-ική’ αισθητική». Η Χώρα των Θαυμάτων σε παρακμή και στερημένη από χρώμα και ζωντάνια; That’s My Burton!
