Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για μετάβαση της Κύπρου στην κυκλική οικονομία παρουσίασαν σήμερα, Τρίτη 27 Ιουλίου 2021, σε συνέντευξη Τύπου, οι τρεις συναρμόδιοι Υπουργοί, Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, καθώς και ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής. Για τον καταρτισμό του Σχεδίου λήφθηκαν υπόψη τα πορίσματα σχετικής μελέτης που εκπόνησε το ΥΕΕΒ στο πλαίσιο των δράσεων της Βιομηχανικής Πολιτικής 2019-2030. Όπως εξήγησε κατά την παρουσίασή της η ΥΕΕΒ κα Νατάσα Πηλείδου, το αδιέξοδο του σημερινού γραμμικού μοντέλου οικονομίας, το οποίο καταχράται τους φυσικούς πόρους, παράγει απόβλητα και συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή, απαντάται με τη μετάβαση σε ένα πράσινο, κυκλικό μοντέλο οικονομίας, όπου με την αξιοποίηση ανανεώσιμων πόρων γίνεται ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση πρώτων υλών, μειώνεται η σπατάλη και η παραγωγή αποβλήτων περιορίζεται στο ελάχιστο.
Αναλύοντας στη συνέχεια τα πολλαπλά οφέλη από τη μετάβαση στο κυκλικό μοντέλο οικονομίας, η Υπουργός Ενέργειας ανέφερε πως «πέραν του ότι συμβάλλει ενεργά στην αναστροφή της κλιματικής αλλαγής με μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, εξυπηρετώντας τον στόχο μας για μηδενικές εκπομπές το 2050, οι καλές πρακτικές της κυκλικής οικονομίας δημιουργούν ευκαιρίες για μεταμόρφωση των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας μας, ώστε να αποκτήσουν περισσότερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και πιο βιώσιμες σε τοπικό και, κυρίως, σε διεθνές επίπεδο. Η κυκλική οικονομία, όπως και κάθε πράσινη επένδυση, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και νέα, καινοτόμα προϊόντα».
Το κόστος υλοποίησης του Εθνικού Σχέδιου Δράσης θα ανέλθει στα €90 εκατ. Οι πυλώνες του Σχεδίου είναι οι εξής:
- 1ος Πυλώνας, καλλιέργεια κουλτούρας: Περιλαμβάνει ενημέρωση της επιχειρηματικής κοινότητας και των καταναλωτών για τις προοπτικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες της κυκλικής οικονομίας, ενημερωτική εκστρατεία για το σχέδιο βιώσιμης διαχείρισης «Πληρώνω Όσο Πετώ» και εκπαίδευση σε θέματα κυκλικότητας.
- 2ος Πυλώνας, παροχή κινήτρων: Περιλαμβάνει τη δημιουργία σχεδίου παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και χρηματοδοτικής καθοδήγησης ύψους €1 εκατ. (€15 χιλ. ανά εταιρεία), τη δημιουργία σχεδίων χορηγιών «Go Circular» από το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας για ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών κυκλικότητας ύψους €1 εκατ., και την αξιοποίηση σχεδίων της ΑνΑΔ για εκπαίδευση σε θέματα κυκλικότητας.
- 3ος Πυλώνας, υποδομές: Με συνολικό κόστος €2 εκατ., διενέργεια μελέτης για καθορισμό αποβλήτων που θα αποχαρακτηριστούν, δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας που θα παρέχει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις να μοιράζονται εξοπλισμό, υπηρεσίες, εγκαταστάσεις, απόβλητα κ.ά., και δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος εποπτείας και παρακολούθησης έργων διαχείρισης αποβλήτων.
- 4ος Πυλώνας, διαχείριση δημοτικών αποβλήτων: Δημιουργία προγράμματος «Πληρώνω Όσο Πετώ» (€25 εκατ.), πρόγραμμα χωριστής συλλογής σε ορεινές περιοχές, κατασκευή και λειτουργία δικτύου πράσινων σημείων ανακύκλωσης για εξυπηρέτηση απομακρυσμένων κοινοτήτων (€3.5 εκατ.), οικιακή κομποστοποίηση οργανικών αποβλήτων (€7 εκατ.), κατασκευή κέντρων επισκευής και επαναχρησιμοποίησης προϊόντων (€4 εκατ.), μείωση και χωριστή συλλογή στερεών αποβλήτων Λεμεσού – Πάφου (€5 εκατ.) και σχέδιο αξιοποίησης αποβλήτων που συλλέχθηκαν χωριστά (€15 εκατ.).
Το ΥΕΕΒ, σημείωσε η κα Πηλείδου, έχει ξεκινήσει την ετοιμασία των Σχεδίων Χορηγιών και εντός του 2022 θα προκηρυχθεί σχέδιο κινήτρων ύψους €13 εκατ., το οποίο θα δίνει την ευκαιρία στις βιομηχανίες να επενδύσουν σε έργα και πρακτικές που οδηγούν στην κυκλικότητα.
Στην δική του παρέμβαση ο Υπουργός ΓΑΑΠ κ. Κώστας Καδής ανέφερε ότι τα προγράμματα του Σχεδίου Δράσης που αφορούν αποκλειστικά το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, εστιάζονται στη χωριστή συλλογή και διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων και περιλαμβάνουν το πρόγραμμα χωριστής συλλογής των δημοτικών αποβλήτων και την εφαρμογή του συστήματος «Πληρώνω Όσο Πετώ», καθώς και το πρόγραμμα πρόληψης, χωριστής συλλογής και αξιοποίησης αποβλήτων στις ορεινές περιοχές. «Στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης», σημείωσε, «την περίοδο 2021-2026 προγραμματίζονται και άλλα έργα, μεταξύ των οποίων η κατασκευή κέντρων επισκευής και επαναχρησιμοποίησης, η δημιουργία πράσινων γωνιών προς εξυπηρέτηση των απομακρυσμένων περιοχών, η οικιακή κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων, η επέκταση του δικτύου πράσινων σημείων και η δημιουργία συντονιστικού σώματος μεταξύ Κυβέρνησης και τοπικής αυτοδιοίκησης για τη διαχείριση των αποβλήτων».
Από την πλευρά του ο Υφυπουργός ΕΚΨΠ κ. Κυριάκος Κόκκινος ανέφερε πως η διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση αποτελούν εθνική, ευρωπαϊκή, αλλά και παγκόσμια προτεραιότητα και θα πρέπει να συμβαδίζουν. «Η ψηφιακή συνιστώσα είναι αναπόσπαστο μέρος του Εθνικού μας Σχεδίου για προώθηση της κυκλικής οικονομίας», είπε, τονίζοντας πως οι δράσεις που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο δεν αποτελούν τη μοναδική πηγή παρεμβάσεων προς αυτή την κατεύθυνση. Αναφέρθηκε στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το 41% του προϋπολογισμού του οποίου διατίθεται για ταχεία μετάβαση σε μία πράσινη οικονομία, καθώς και στο νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ, «Ορίζοντας Ευρώπη», στο οποίο η μετατροπή της Ευρώπης στην πρώτη κυκλική, κλιματικά ουδέτερη και βιώσιμη οικονομία, που θα βασίζεται στις ψηφιακές τεχνολογίες, έχει καθοριστεί ως κύριος στρατηγικός προσανατολισμός για επενδύσεις σε Έρευνα και Καινοτομία. «Αυτή την ευνοϊκή συγκυρία», υπογράμμισε ο Υφυπουργός, «είναι που καλούμαστε σήμερα ως Υφυπουργείο να αξιοποιήσουμε, άμεσα και αποτελεσματικά, ενθαρρύνοντας και υποστηρίζοντας τους ερευνητές και τους φορείς καινοτομίας να ανταποκριθούν στις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, και σχεδιάζοντας, μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας, εθνικά προγράμματα που να προωθούν έξυπνες λύσεις για στήριξη της κυκλικής μετάβασης και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών».
