Μεσαίες και μικρές κυπριακές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της λιανικής πώλησης προϊόντων και υπηρεσιών τεχνολογίας αναζητούν εναγωνίως τρόπους να επιβιώσουν!
Σε μια εποχή όπου η διείσδυση της τεχνολογίας στη ζωή των κυπρίων καταναλωτών βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, οι κυπριακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια αγορά λιανικής πώλησης προϊόντων και υπηρεσιών τεχνολογίας βρίσκονται σε μαρασμό.
Η επέλαση στην κυπριακή αγορά μεγάλων ελληνικών εταιρειών στο τομέα της χονδρικής και της λιανικής αντίστοιχα (όπως PUBLIC, WESTNET, ISQUARE κλπ) κάνουν τα πράγματα ακόμα δυσκολότερα. Tο πλήθος των καταστημάτων τους, το μέγεθος των κέντρων διανομής τους, το πλήθος και η μεγάλη επισκεψιμότητα των πελατών τους, η διαφορετικότητα και ο όγκος των προϊόντων που διακινούν καθημερινά, είναι οι παράγοντες που αν τους λάβει κανείς υπόψη του, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί το μέγεθος της έντασης της δύναμης τους.
Την ίδια ώρα, μεσαίες και μικρότερες κυπριακές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα, αναζητούν εναγωνίως τρόπους να επιβιώσουν. Η πρόσβασή τους στη χρηματοδότηση είναι πλέον κάτι παραπάνω από δύσκολη, γεγονός που δεν τους επιτρέπει να έχουν τα απαιτούμενα κεφάλαια, με αποτέλεσμα συχνά, να μην μπορούν καν να ανανεώσουν το εμπόρευμά τους, με συνέπεια να οδηγούνται στο μαρασμό και τελικά στο «κλείσιμο».
Επιπρόσθετα, είναι γνωστό πως όταν σε μια αγορά οι ανταγωνιστές φτάσουν σε ένα σημείο όπου δεν μπορούν πλέον να προσφέρουν κάτι διαφορετικό για να διαφοροποιηθούν, τότε το μόνο σημείο που τους απομένει είναι η διαφοροποίηση στη τιμή. Ωστόσο, αυτό οδηγεί συχνά σε πόλεμο τιμών και κατ’ επέκταση σε εξαφάνιση του περιθωρίου κέρδους. Το επόμενο βήμα είναι είτε το κλείσιμο, είτε η επένδυση νέων κεφαλαίων με σκοπό την αύξηση των πωλήσεων είτε η επένδυση προς την κατεύθυνση των εξαγορών και συγχωνεύσεων.
Στην κυπριακή αγορά λιανικής πώλησης προϊόντων και υπηρεσιών τεχνολογίας, εδώ και αρκετά χρόνια, οι παραπάνω προϋποθέσεις ίσχυαν και ισχύουν με αποτέλεσμα ο παρατεταμένος πόλεμος τιμών να έχει σήμερα τις δικές του συνέπειες.
Εξαγορές και συγχωνεύσεις: Αποτελεσματικά εργαλεία όταν πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις
Μια αποτελεσματική λύση σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι οι συγχωνεύσεις και εξαγορές ώστε να δημιουργηθεί μια μεγαλύτερη οντότητα με σημαντικό μέγεθος που θα ήταν ικανή να καλύψει μεγάλο μέρος της κυπριακής αγοράς και να ανταγωνιστεί με αξιώσεις τις αντίστοιχες εταιρίες του εξωτερικού που «εισβάλλουν» στο νησί.
Αναζητώντας κανείς τις αιτίες που κράτησαν και κρατούν καθηλωμένες τις κινήσεις συγχώνευσης ή εξαγορών στη Κύπρο, καταλήγει στις ακόλουθες διαπιστώσεις. Οι κυπριακές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην αγορά λιανικής πώλησης προϊόντων και υπηρεσιών τεχνολογίας, στόχευαν και στοχεύουν κατά κύριο λόγο στην κυπριακή και μόνο αγορά, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν μια κεφαλαιακή βάση που θα τους επιτρέψει να επενδύσουν σε εξαγορές. Από την άλλη, επενδύσεις σε μικρές εταιρίες μιας αρκετά μικρής αγοράς – όπως η αγορά της Κύπρου – δεν είναι εύκολο να γίνουν από κεφάλαια υψηλού ρίσκου όπως venture capitals.
Παράλληλα, το εργαλείο του δανεισμού για επενδύσεις δεν ήταν ιδιαίτερα διαθέσιμο τα τελευταία χρόνια και δεν είναι και στις δυνατότητες αλλά και την κουλτούρα των κυπρίων επιχειρηματιών των υπαρχουσών μικρών εταιριών. Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, υπάρχουν και οι καταβολές αλλά και η γενικότερη επιχειρηματική κουλτούρα των επικεφαλής αυτών των εταιριών. Προσπαθώντας κανείς να σκιαγραφήσει το προφίλ τους, αναγκαστικά και καταχρηστικά θα χρησιμοποιήσει στοιχεία που δεν ανταποκρίνονται σε όλους, αλλά δίνουν μια αίσθηση του μέσου όρου για την επιχειρηματική τους κουλτούρα. Επί το πλείστον οι εταιρίες αυτές είναι προσωποκεντρικές με επικεφαλής ανθρώπους οι οποίοι τις ξεκίνησαν και δούλεψαν σκληρά για να τις κάνουν κερδοφόρες. Τις θεωρούν παιδιά τους και έχουν μια έντονη συναισθηματική σχέση με αυτές, που με τίποτα στον κόσμο… δεν θέλουν να την αποχωριστούν.
Συνάμα, οι περισσότεροι δεν έχουν τυπικές σπουδές διοίκησης επιχειρήσεων, αλλά ούτε και σοβαρή εμπειρία σε θέσεις αποφάσεων σε άλλες μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Το παραπάνω προφίλ, ασφαλώς δεν περιγράφει το σύνολο, αλλά προσπαθεί να αποδώσει τον μέσο όρο των επιχειρηματιών αυτών ώστε να βοηθήσει στην εξήγηση του φαινομένου της έλλειψης συγχωνεύσεων και εξαγορών στην κυπριακή αγορά του λιανεμπορίου προϊόντων και υπηρεσιών τεχνολογίας. Λαμβάνοντας όλα τα παραπάνω υπόψη, καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι οι βασικές αιτίες βασίζονται τόσο στο μέγεθος και την οικονομική κατάσταση της κυπριακής αγοράς όσο και στην επιχειρηματική κουλτούρα των ανθρώπων που διοικούν τις εταιρίες.
Ωστόσο, οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές θα μπορούσαν να αλλάξουν το τοπίο στη συγκεκριμένη αγορά. Αρχικά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έναν ή παραπάνω παίκτες οι οποίοι θα ανταγωνίζονταν με αξιώσεις εταιρίες του εξωτερικού. Κατά δεύτερον, θα εξασφάλιζαν βιωσιμότητα και ευρωστία στα σχήματα που θα προέκυπταν. Και κατά τρίτον θα οδηγούσαν ορισμένες εταιρίες και ανθρώπους προς μια διαφορετική κατεύθυνση, με σκοπό να διοχετεύσουν τις ικανότητες και την ενέργειά τους σε κάτι που θα βοηθήσει τους ίδιους και την κυπριακή αγορά τεχνολογίας. Ακόμα και αν φαίνεται ότι είναι αργά, δεν είναι σίγουρα τόσο.. αργά. Ο βασικός λόγος είναι ότι η αγορά τα αμέσως επόμενα χρόνια θα μεταβεί στην νέα εποχή των δικτύων και των συσκευών τεχνολογίας 5G ενώ θα υπάρξουν κάποιες νέες ευκαιρίες με το άνοιγμα της αγοράς του διαδικτύου των πραγμάτων (Internet of Things) καθώς και την αύξηση της ζήτησης των data από mobile συσκευές και εφαρμογές. Το ερώτημα είναι αν οι κύπριοι επιχειρηματίες του χώρου θα θελήσουν να συνεργαστούν και να βρουν τον τρόπο να κερδίσουν από μια ή παραπάνω συγχωνεύσεις και εξαγορές για να αντιμετωπίσουν με αξιώσεις την «εισβολή» των μεγάλων ελληνικών εταιρειών τεχνολογίας στη Κύπρο.
