Τα ηλεκτρικά πατίνια ή e-scooters, όπως είναι παγκοσμίως γνωστά, σχεδόν μονοπωλούν το ενδιαφέρον το τελευταίο διάστημα και στη χώρα μας, καθώς όλο και περισσότεροι κάτοικοι αστικών κέντρων, αλλά και επαρχίας, τα επιλέγουν για τις μετακινήσεις τους. Σε συνδυασμό με την έλευση των εταιρειών ενοικίασης e-scooters Lime και Hive στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, η δημοσιότητα που λαμβάνει αυτό το νέο μέσο ατομικής μετακίνησης αυξήθηκε σημαντικά, μαζί με το ενδιαφέρον των πολιτών, αλλά και τις αντιδράσεις και τη επιφύλαξή τους.
Σας έχουμε παρουσιάσει ήδη τα ηλεκτρικά πατίνια Lime και το πως λειτουργούν αλλά και το δημοφιλές Xiaomi M365 e-scooter και σήμερα σας παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα μιας σημαντικής έρευνας που διεξήχθη μεταξύ των μελών της μεγαλύτερης ομάδας κατόχων e-scooters στην Ελλάδα, τα οποία αποκαλύπτουν πολλά για τον τρόπο χρήσης τους, τις ανάγκες που καλύπτουν αλλά και τη νοοτροπία των χρηστών τους. Άκρως σημαντικά καθώς το ζήτημα των e-scooters είναι υπό διαβούλευση από τους αρμόδιους φορείς, ώστε να δημιουργηθεί ένα κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο που να επιτρέψει την ένταξή τους στους δρόμους της χώρας μας με ασφάλεια για τους χρήστες αλλά και όλους τους υπόλοιπους κατοίκους.
Συνολικά 139 χρήστες e-scooter συμμετείχαν στην έρευνα και παρ’ότι ο αριθμός φαντάζει μικρός, είναι αντιπροσωπευτικός καθώς η συντριπτική τους πλειονότητα το χρησιμοποιεί σε καθημερινή βάση για μετακινήσεις από και προς τη δουλειά και όχι για διασκέδαση. Πάμε να δούμε τις απαντήσεις τους αναλυτικά:
Το 81,3% των ερωτηθέντων είναι ιδιοκτήτες e-scooter αλλά πιθανόν περιστασιακά να χρησιμοποιούν και τα ενοικιαζόμενα e-scooters σε Αθήνα/Θεσσαλονίκη, ενώ από το υπόλοιπο 18,7%, ορισμένοι δήλωσαν πως έχουν ήδη ποδήλατο ή ηλεκτρικό ποδήλατο και ενδιαφέρονται για την απόκτηση e-scooter. 2 στους 3 κατόχους το απέκτησαν το τελευταίο 6μηνο ενώ μόλις το 11,5% το έχει πάνω από 12 μήνες, δείχνοντας πως η δημοφιλία τους γνωρίζει ανοδική τάση το τελευταίο διάστημα.
Από όσους συμμετέχοντες απάντησαν, σχεδόν 2 στους 3 δεν χρησιμοποιούν ενοικιαζόμενα e-scooters (Lime, Hive), μόλις το 2,2% τα χρησιμοποιεί καθημερινά, ενώ σχεδόν 1 στους 3 τα χρησιμοποιεί έστω μια φορά το μήνα. Στατιστικό που δείχνει πως οι τακτικοί χρήστες προτιμούν να κατέχουν ένα e-scooter, παρά να χρησιμοποιούν ενοικιαζόμενα, ενώ οι υπόλοιποι τα χρησιμοποιούν περιστασιακά, για να καλύψουν έκτακτες ανάγκες μετακίνησης. Το 76,3% των ιδιοκτητών e-scooter το χρησιμοποιούν σχεδόν καθημερινά, έχοντας αντικαταστήσει με αυτό τα υπόλοιπα μέσα μεταφοράς, ενώ το 22,9% το χρησιμοποιεί τουλάχιστον μια φορά τη βδομάδα. Όσον αφορά το είδους των μετακινήσεών τους, 2 στους 3 πηγαινέρχονται στη δουλειά τους με αυτό, το 56% το χρησιμοποιεί για λόγους αναψυχής (βόλτα, παιχνίδι, για καφέ), και το 51% για άλλες καθημερινές μετακινήσεις τους όπως για ψώνια, σε δημόσιες ή άλλες υπηρεσίες, τράπεζες κ.λπ.
Ένα άκρως ενδιαφέρον στατιστικό, όμως, αφορά το “προφίλ μετακίνησης” των χρηστών e-scooters. Το 50,4% δήλωσε πως αν δεν είχε το e-scooter, θα έκανε τις διαδρομές του με ΙΧ, το 20% έχει αντικαταστήσει τη χρήση ΜΜΕ με αυτό, το 11,5% το επιλέγει αντί μοτοσυσκλέτας/σκούτερ και το 9,4% θα έκανε τις διαδρομές του με τα πόδια, ενώ το 6,5% έχει αντικαταστήσει το ποδήλατό του. Μόλις το 1,4% των κατόχων θα χρησιμοποιούσε ταξί για τις μετακινήσεις του αν δεν είχε το e-scooter, δείχνοντας ξεκάθαρα πως το νέο ατομικό μέσο μετακίνησης δεν είναι ανταγωνιστικό απέναντι στα ταξί, εξαιρώντας, ίσως, τους τουρίστες/ταξιδιώτες που φυσικά δεν εκπροσωπήθηκαν στην έρευνα. Επίσης, ουσιαστικά κάθε 1 στα 2 e-scooters αντικαθιστά ένα ΙΧ στην πόλη όπου χρησιμοποιείται, αποδεικνύοντας το σημαντικό όφελος που προσφέρει στην πόλη, σε επίπεδο κυκλοφοριακής συμφόρησης, καυσαερίων και ό,τι αυτά συνεπάγονται. Επιπλέον, ένα στατιστικό που συλλέχθηκε εκτός της συγκεκριμένης έρευνας, δείχνει πως το 60% των χρηστών διανύουν με το e-scooter 6-12 χιλιόμετρα την κάθε ημέρα χρήσης του, το 32% διανύει 2-5 χιλιόμετρα, το 5% διανύει 16-20 (!) χιλιόμετρα και το 3% διανύει 5-8 χιλιόμετρα.
Ο κύριος λόγος που οι περισσότεροι ερωτηθέντες χρησιμοποιούν το e-scooter είναι η ευκολία μετακίνησης σε ποσοστό 52,5%, επειδή είναι διασκεδαστικό/πρωτότυπο (18,7%),το ελάχιστο κόστος χρήσης (17,3%) και η ευκολία στο παρκάρισμα (9,4%). Υπολογίζεται πως το κόστος χρήσης του e-scooter, εξαιρώντας την αγορά και τη μικρή συντήρηση που απαιτεί, είναι περίπου €0,25/100 χλμ, σε ηλεκτρική ενέργεια για τη φόρτισή του. Το 63,3% των χρηστών κατοικεί σε αστικά κέντρα, το 28,8% στα προάστια και το 5% σε επαρχιακές πόλεις, ενώ ένα 2,2% κατοικεί σε νησί. Και πάλι η έρευνα δείχνει πως τα e-scooters αφορούν κυρίως τους κατοίκους μεγάλων πόλεων που έχουν κουραστεί με τη χρήση του ΙΧ ή των ΜΜΕ και μπορούν να εξυπηρετηθούν ιδανικά με ένα e-scooter. Όσον αφορά την ηλικία τους, εντυπωσιάζει το γεγονός πως οι περισσότεροι ανήκουν στη γενιά των “millenials”, με το 36% να είναι 36-44 ετών, το 35,3% να είναι 27-25 ετών, το 13,7% να είναι 21-26 ετών και μόνο το 7,9% να είναι πολύ νέοι ή έφηβοι χρήστες, 16-20 ετών. Μάλιστα, το 6,5% έχουν ηλικία άνω των 45 ετών, ενώ μόλις ένας από τους συμμετέχοντες δήλωσε κάτω των 16 ετών.
Το e-scooter μπορεί να θεωρείται ένα “ακριβό παιχνίδι” από ορισμένους, αλλά είναι ξεκάθαρο πως οι υποψήφιοι αγοραστές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ένα σημαντικό ποσό για την απόκτησή του. Το 65,5% δήλωσε πως θα διέθετε €300-600 για την αγορά e-scooter, το 22,3% θα διέθετε έως €30ο, το 6,5% θα διέθετε €600-1000 ενώ το 5,8% θα διέθετε ακόμα και πάνω από €1000. Το budget που διαθέτουν οι υποψήφιοι αγοραστές διαρκώς αυξάνεται με την πάροδο των μηνών, όσο διαπιστώνουν πως μπορεί να αποτελέσει ένα αξιόπιστο, οικονομικό και βολικό μέσο μετακίνησης σε καθημερινή βάση.
Πάμε, όμως, και σε ερωτήσεις που αφορούν την ασφάλεια των χρηστών, τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο Νόμο αλλά και την ασφάλεια των υπόλοιπων, μη χρηστών, με τους οποίους “μοιράζονται” το οδικό (και μη) δίκτυο. Ανησυχητικό είναι το ποσοστό των χρηστών που δε φορούν κράνος (46%), αν και παρουσιάζεται σαφώς μειωμένο σε σχέση με παλαιότερη έρευνα της ίδιας ομάδας χρηστών. Το 39,6% δήλωσε πως φοράει πάντα κράνος ενώ το 14,4% δήλωσε πως φορά συχνά ή σπάνια, αλλά όχι πάντα. Σίγουρα η υποχρεωτική χρήση κράνους, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για τους ποδηλάτες, θα ήταν ευεργετική για όλους καθώς ταχύτητες των 20-25 Km/h ώρα μπορούν να αποβούν μοιραίες για τον αναβάτη, αν χτυπήσει στο κεφάλι. Ευτυχώς, μόλις το 5,8% των χρηστών έχει εμπλακεί σε μικρό ή μεγάλο ατύχημα, αν και πιθανότατα το ποσοστό είναι μεγαλύτερο στις τάξεις των περιστασιακών χρηστών ενοικιαζόμενων e-scooters, που έχουν μικρή εμπειρία και δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για την καλή χρήση της συσκευής, αφού δεν επιβαρύνονται με το κόστος των επισκευών της, άρα οδηγούν και πιο απρόσεκτα, όπως αποδεικνύεται και από τα πρόσφατα περιστατικά τραυματισμών που είδαν το φως της δημοσιότητας. Όσο για τις υποχρεώσεις που πιθανώς να έχουν στο μέλλον, μετά τη διαμόρφωση θεσμικού πλαισίου για τα e-scooters, το 55,4% δηλώνει πως δε θα επέλεγε ένα e-scooter αν αυτό έπρεπε να διαθέτει πινακίδα κυκλοφορίας και να υπάγεται στην ετήσια πληρωμή τελών για τη χρήση του, το 26,6% απάντησε πως “δεν είναι σίγουρο” και το 18% απάντησε πως θα το επέλεγε ακόμα και στην περίπτωση αυτή. Πιο διαλλακτικοί εμφανίζονται όσον αφορά την ασφάλισή του για αστική ευθύνη (αλλά και άλλες παροχές) απέναντι σε τρίτους (κάτι το οποίο επίσης δεν είναι υποχρεωτικό για τα ποδήλατα) με το 21,6% να απαντά πως δεν είναι διατεθειμένο να πληρώσει για ασφάλιση, το 59% να δύναται να διαθέσει εως €30 το έτος και περίπου το 20% να δύναται να διαθέσει από €50 και άνω, ανά έτος, για ασφάλιση. Η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών έχει δίπλωμα οδήγησης για ΙΧ (79,1%), το 22,3% έχει τουλάχιστον για μοτοσυκλέτα, το 8,6% έχει επαγγελματικής κατηγορίας και το 7,2% έχει για μοτοποδήλατο/50cc μοτοσυκλέτα-σκούτερ, ενώ το 14,4% δεν έχει καθόλου άδεια οδήγησης (δεν είναι υποχρεωτική ούτε για τα ποδήλατα).
Τέλος, όσον αφορά την ισχύ του ηλεκτροκινητήρα του e-scooter τους, το 59,7% δήλωσε πως δε ξεπερνά τα 250 Watts (όριο που αρκετές χώρες χρησιμοποιούν για την κατηγοριοποίησή τους μαζί με τα ποδήλατα), το 18% δήλωσε πως είναι από 250-500 Watts ενώ το 17,3% δήλωσε πως δε γνωρίζει. Οι υπόλοιποι χρήστες (5%) διαθέτουν e-scooter με ισχύ από 500 Watts και άνω.
Τα συμπεράσματα της έρευνας είναι, εν πολλοίς, αναμενόμενα. Η πλειοψηφία των χρηστών e-scooters είναι και ιδιοκτήτες ενός, είναι μέσης ηλικίας, εργαζόμενοι και το επιλέγουν αντί του ΙΧ τους, για τις καθημερινές τους μετακινήσεις. Οι περισσότεροι είναι κάτοικοι αστικών κέντρων όπου το κυκλοφοριακό πρόβλημα είναι μεγάλο, όπως και δυσκολίας εύρεσης parking, ενώ το αντιμετωπίζουν ως ένα αξιόπιστο, εναλλακτικό μέσο μετακίνησης και όχι ως “παιχνίδι”. Το μόνο ανησυχητικό στατιστικό είναι η μη χρήση κράνους από αρκετούς χρήστες, όμως σε γενικές γραμμές, η σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν τα e-scooters οι πολίτες σταδιακά θα αγγίξει ικανοποιητικά επίπεδα και σίγουρα όλα τα παραπάνω δείχνουν πως το μέσο αυτό δεν είναι μια παροδική “μόδα” αλλά ήρθε για να μπει για τα καλά στη ζωή μας.
Η έρευνα διεξήχθη μεταξύ των χρηστών της ομάδας Xiaomi M365-M365 Pro (Mi Scooter) – Greece στο Facebook, απ’όπου προέρχονται και οι φωτογραφίες του άρθρου.